‘En wie deze schepsels zag, voelde dat ze niet uit een bevlieging geboren waren, niet uit een speelse poging nieuwe, ongehoorde vormen uit te vinden. De nood had ze geschapen’, schrijft Rainer Maria Rilke begin vorige eeuw over het werk van de beeldhouwer Auguste Rodin.
Zo ook die nood(zaak) bij de beeldhouwer Frans Heirbaut (Sinaai, 1948) bij wie het beeldhouwen geschiedt als act, als daad, als creatieve taal, waarbij elke handeling, elke kaptoets in het hout hem naar de volgende handeling brengt. Luisterend naar de eisen van zijn materiaal (niet voor niets heet deze tentoonstelling ‘Resistent’) brengt hij zijn figuren tot leven. Typerend voor zijn sculpturen, waarbij je het ambacht van de kaptoets in hout of de vingertoetsen in gips bemerkt, is dat hij het materiaal van zijn beelden nooit camoufleert, maar een belangrijke rol toedicht. Daarbij wordt er gebalanceerd tussen het al dan niet bewerken en afwerken van het materiaal.
De boomstam waaruit het beeld verrijst, wordt gekapt, is zelf een belangrijk aspect van het werk gebleven en geworden. De figuratie lijkt letterlijk uit het hout te groeien. Zo zien we bijvoorbeeld Jan Hoet beweeglijk, alsof hij net aangekomen is en zijn discours begint te vertellen, met een vingerwijzing in hout gekapt, of Jan Decleir als een monument weergegeven op een houten sokkel (als een podium voor het acteren), of een ietwat voorovergebogen Fred Bervoets met de sigaret in de hand en met twee houten blokken als benen. Of Adriaan Raemdonck die als een sarcofaag samen met zijn hondje Fleur door de beeldhouwer uit het hout te voorschijn wordt gehaald.
Bepaalde attributen, zo bijvoorbeeld de bril van de galeriehouder, zijn feilloos uitgehouwen en typeren het personage. Bij Heirbaut versmelt het concrete van de figuur dan ook met de abstractie van zijn materiaal; iets waarvoor hij de figuratie al eens durft te verlaten. Op die manier kan het beeld van Adriaan Raemdonck zowel een concreet als een abstract beeld zijn. Belangrijk is ook hoe een verschillend soort materiaal leidt tot een verschillend soort beeld: in gips personifieert Adriaan Raemdonck de galerist als persoon, in hout wordt aan de hand van Adriaan Raemdonck de galerie zelf als monument weergegeven. In Heirbauts composities is de binnenruimte dan ook even belangrijk als de ruimte errond.
Inge Braeckman
Nick Andrews | Michael Bastow | Fred Bervoets | Jacques Brissot | Michel Buylen | Hugo Claus | Jan Cox | Jan Decleir | Benjamin Demeyere | Etienne Desmet | Frans Heirbaut | Wim Hermans | Dr. Hugo Heyrman | Kamagurka en Herr Seele | Marc Kennes | Guy Leclercq | Jacques Lennep | Tom Liekens | Frank Maieu | Raymond Minnen | Mugo | Lieven Nollet | Benoit Piret | Pjeroo Roobjee | Wim De Schamphelaere | André Stas | Roger Van Akelijen | Frieda Van Dun | Marcel van Maele | Jan Vanriet | Frederique van Rijn | Dirk Vermeirre | Frank Wagemans | Ysbrant .17
Van de aanklikbare namen kunnen de voorbije exposities vanaf januari 2011 nog worden geraadpleegd.